20’lik dişler, ağızda en son çıkan ve genellikle 17 ile 25 yaşları arasında sürmeye başlayan üçüncü azı dişleridir. Genetik yapıya ve çene boyutuna bağlı olarak bazı bireylerde hiç çıkmayabilirken, bazılarında tam ya da kısmi olarak sürebilir. Ancak bu dişler çoğunlukla sorunlara yol açtığı için çekimleri gerekebilir.
🦷 20’lik Dişler Neden Sorun Oluşturur?
- Çene yapısında yeterli yer olmaması:
Günümüz insanlarında çene yapısı evrimsel olarak küçülmüştür. Bu yüzden 20’lik dişlerin çıkacağı alan çoğunlukla yetersiz kalır. Bu durum dişin yamuk çıkmasına, gömülü kalmasına ya da çevre dişlere baskı yapmasına neden olur. - Gömülü ya da yarı gömülü dişler:
Gömülü dişler tamamen diş etinin veya kemiğin altında kalır. Yarı gömülü dişler ise kısmen çıkmış olup, ağız hijyeninin sağlanamadığı bölgelerde enfeksiyon riski taşır. - Enfeksiyon ve ağrı:
Çıkarken ya da çıktığında çevresinde bakteriler birikir, bu da diş eti enfeksiyonu, şiddetli ağrı, apse oluşumu ve ağız açmada zorluk gibi belirtilerle kendini gösterir. - Komşu dişlere zarar:
20’lik diş, önündeki azı dişine baskı yaparak diş köklerinde erime, dişin çürümesi veya ortodontik tedavi sonucu elde edilen düzeni bozma gibi zararlara yol açabilir. - Kist ve tümör riski:
Uzun süre gömülü kalan dişlerin çevresinde kistik yapılar oluşabilir. Bu yapılar çene kemiğini eritebilir ve ciddi cerrahi müdahale gerektirebilir.
⏰ Ne Zaman 20’lik Diş Çekilmelidir?
- Şiddetli ağrı, şişlik veya apse varsa
- Ortodontik tedavi planlanıyorsa
- Diş etinde tekrar eden enfeksiyon oluşuyorsa
- Panoramik röntgende gömülü ve riskli diş saptanmışsa
- Çürük oluşmuşsa ancak tedavi yapılamayacak pozisyondaysa
✅ Ne Zaman Çekilmesine Gerek Yoktur?
Eğer 20’lik diş düzgün bir şekilde çıkmış, çürük ya da enfeksiyon oluşturmamışsa ve çiğneme fonksiyonuna katkı sağlıyorsa, çekilmesine gerek olmayabilir. Ancak düzenli olarak kontrol edilmesi önerilir.
👨⚕️ Tedavi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
- İlk 24 saat sıcak yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalı
- Sigara ve alkol tüketilmemeli
- Ağız çalkalanmamalı, tükürülmemeli
- Doktorun verdiği ilaçlar düzenli kullanılmalı
- Şişlik için buz kompresi uygulanmalı